In hun samenwerkende praktijk geven kunstenaars Rugilė Barzdžiukaitė, Vaiva Grainytė & Lina Lapelyte speciale aandacht aan de relaties tussen documentaire en fictie, werkelijkheid en poëzie, en de snijvlakken tussen theater, muziek en beeldende kunst. Hun eerste samenwerking, de hedendaagse opera Have a Good Day! for 10 cashiers, supermarket sounds and piano, ging in 2013 in première. In 2019 vertegenwoordigden zij Litouwen op de 58e Biënnale van Venetië met de opera-performance Sun & Sea (Marina), die de Gouden Leeuw in de categorie Beste Nationale Bijdrage ontving.
Rugilė Barzdžiukaitė werkt als filmmaker, theaterregisseur en beeldend kunstenaar vanuit Vilnius. In haar creatieve praktijk verkent Barzdžiukaitė de kloof tussen objectieve en imaginaire realiteiten, met een speelse kritiek op antropocentrische denkwijzen. Haar recente film-essay Acid Forest, een full-length documentaire, ontving prijzen op o.a. het Locarno International Film Festival en werd vertoond op vele locaties voor cinema en hedendaagse kunst, waaronder de National Gallery of Art in Washington, Lincoln Center in NYC en het American Film Institute Fest in LA. Sun & Sea is haar meest recente samenwerking met performance als medium.
Vaiva Grainytė (werkzaam in Litouwen) heeft een tekstgebaseerde praktijk die zich beweegt tussen genres, interdisciplinaire theaterwerken en publicaties. Als auteur, toneelschrijver en dichter vervult ze de rol van observerend antropoloog: in de poëtische interpretaties van Grainytė verkrijgen alledaagse sociale onderwerpen een aspect van tegenstrijdheid en vervreemding. Haar essaybundel Beijing Diaries (2012) en de poëziebundel Gorilla’s Archives (2019) werden in Litouwen genomineerd voor de Boek van het Jaar-verkiezingen en opgenomen in de top-12 van meest creatieve boeken. Haar oeuvre is in meer dan 10 talen vertaald. Haar meertalige, genreoverstijgende roman Roses and Potatoes (2022) deconstrueert op speelse en hallucinatoire wijze het stereotype model van geluk in de hedendaagse cultuur.
Lina Lapelytė is a performance artist based in Lithuania. Her practice is rooted in music and flirts with pop culture, gender stereotypes and nostalgia. Lapelytė’s works engage trained and untrained performers often in an act of singing that takes the form of a collective and affective event questioning vulnerability and silencing. She had solo shows at FRAC, Nantes; Lafayette Anticipations, Paris; Rupert, Vilnius. Her works have been exhibited or performed at the 13th Kaunas biennial, Haus der Kunst, Munich; Kunstenfestivaldesarts, Brussels; Tai Kwun, HK; Glasgow International; Riga Biennial - RIBOCA2; Lithuanian Pavilion at the 58th Venice Biennale; Cartier Foundation, Paris; CCA Ujazdowski, Warsaw; Baltic Triennial 13, Tallinn; Moderna Museet, Malmö; FIAC, Paris; Hayward Gallery Touring, UK; Serpentine, London.
Sun & Sea Listening House (2022)
Mixed-media installatie
Houten cabine (2,5 m x 2,5 m x 2,5 m), gevonden voorwerpen, audio (loop van 67’)
Variabele afmetingen
Oplage van 3 + 3 AP
Sun & Sea Listening House komt voort uit de originele versie van Sun & Sea (Marina), die in 2019 op de 58e Biënnale van Venetië werd gepresenteerd. In de opera-performance kijkt men vanaf een balkon neer op een zandstrand met ontspannen vakantiegangers die zonnen en zingen, waardoor de urgentie van klimaatverwoesting op humoristische maar impactvolle wijze onder de aandacht wordt gebracht.
Deze Listening House omvat een replica van een strandcabine, bedoeld om in de buitenruimte geplaatst te worden, en vastgelegde fragmenten van de opera-performance zoals oorspronkelijk uitgevoerd in Venetië. De cabine roept niet alleen de geïsoleerde aanwezigheid van een luisteraar op, maar ook de persoonlijke onderdompeling in nostalgie en de "karaoke-achtige beleving van een herinnering". Een eenzame vinylplaat zwengelt het wiel aan van opgenomen stemmen in een houten ruimte, en nodigt ons uit tot het omarmen van pandemische en post-pandemische bestaansvormen.
In de context van het ineenstorten van de maatschappij en de eindtijd, teweeggebracht door de mens die de klimaatcrises en wereldvervuiling veroorzaakte, werd de speelse maar dramatische performatieve opera Sun & Sea (2019) een cruciale reflectie op het Antropoceen. Deze installatie van Lina Lapelyte, Vaiva Grainytė en Rugilė Barzdžiukaitė is een fysieke versie van het werk voor de individuele luisteraars, op broekzakformaat in een strandcabine. Zij kunnen zich hier terugtrekken uit de buitenwereld op een overdekt strand, waar ze niet langer publiek maar hoofdrolspelers zijn, in een theater van het geheugen dat een elegie vormt op een verloren wereld met ecologisch evenwicht.
— Carolyn Christov-Bakargiev
Dit werk werd geselecteerd door het Commissioning Committee 2021/23 en aangekocht via het Hartwig Art Production | Collection Fund. Vervolgens zal het aan de Nederlandse staat worden gedoneerd en als integraal onderdeel van de nationale Rijkscollectie beschikbaar zijn voor organisaties binnen en buiten Nederland.